Nederlands populairste fietsregio heeft er tegenwoordig een lokkertje bij: toeren met de auto of tweewieler langs wijngaarden. We volgen de Wijnroute Oost-Achterhoek langs tien mooie vignobles. Proeven moet!

Toen Gerhard Ensing van Wijngaard Hesselink een slok nam van zijn allereerste, zelfgemaakte wijn dacht hij opgelucht: maar goed dat ik nog 25 hectare zetmeelaardappelen heb staan. Zes jaar later sleept de Achterhoekse wijncoöperatie waar hij mee samenwerkt twee gouden medailles in de wacht op de prestigieuze Berliner Wein Trophy 2010! We proeven, nippen en keuren dat het een lieve lust is tijdens onze Wijnroute Oost-Achterhoek, een van de lekkerste autoroutes die Nederland rijk is. Behalve tien wijngaarden krijgen we Saksische boerderijen te zien, slingeren we door een idyllisch coulissenlandschap en duiken we in historische stadjes als Groenlo en Bredevoort. Met een beetje geluk stuiten we op een culinaire parel, zoals het in een monumentale havezathe gelegen restaurant Carpe Diem: maïssoep om je vingers bij af te likken.

Wijngoed Oerlegoed in Gendringen

Uutblaoshuusken
Wie alles over wijn in de Achterhoek kan vertellen, is Gerhard Ensing, eigenaar van Wijngaard Hesselink. Zijn rietgedekte boerderij uit 1922 vloekt als een tierelier met de Saksische boerderijen in het buitengebied van Winterswijk. Tijdens onze wijnexcursie van anderhalf uur zijn de hoofdrollen weggelegd voor de Solaris, de Regent, de Rondo en de Johanniter, resistente druivenrassen die het uitstekend doen in de Achterhoek. Andere factoren achter het succes van de Achterhoekse wijn zijn de kalkrijke grond en het microklimaat. "Achterhoekse wijnen hebben een heel eigen karakter", vertelt Gerhard die met halve hectare een van de grotere wijngaarden beheert. "Dat is ook onze doelstelling. Waarom zouden we een wijn willen maken die al bestaat? Uiteindelijk moet de liefhebber net zo praten over 'een Achterhoek' als over een Moezel, of een Bourgogne." Het leukste moment moet nog aanbreken: de proeverij. Dat gebeurt hier in het zogeheten 'Uutblaoshuusken'. Er bestaan een stuk of tien van deze typisch Achterhoeks horecahuisjes die alles zeggen over de manier waarop ze hier met elkaar omgaan: je pakt zelf je koffie, koek of boerenijs en stopt het verschuldigde bedrag in een potje. 'Naoberschap' noemen ze dat in het Achterhoekse.

Smokkelarrangement
Intussen hebben we ruimschoots de tijd gehad om te bedenken welke wijn we naar huis willen meenemen. Het is de witte Solaris 2008... onze gouden medaillewinnaar uit Berlijn. Hij smaakt bijzonder fruitig en ietsje zurig. Misschien keren we voor een uitgebreide proeverij terug op 26 september, als de Open Dag van de Nederlandse Wijngaarden op Hesselink wordt georganiseerd. Ook omdat Gerhard een enorme happening van de dag maakt, compleet met smartlappenkoor, slow food barbecue en - kan het aparter? - een demonstratie motorzaagfiguurzagen.
Aan de voet van de Montferlandse heuvels, onderdeel van de wijnfietsroute, treffen we een andere wijnboer die voor z'n gasten een speciaal programma heeft. Huub Baars van Wijngoed Avitera - tevens minicamping - mag graag een rondleiding met een ludiek randje geven. "Er is altijd wel een bezoeker die zich afvraagt waar de kolossale silo's aan de nabijgelegen Molenweg voor dienen. Eigenlijk zijn ze van de mengvoederfabriek, maar ik antwoord altijd droogjes dat we onze wijn daarin bewaren."
Over aanloop heeft de één hectare grote wijngaard niets te klagen. Het boerenijs dat in het Uutblaoshuusken wordt verkocht werkt als een magneet op fietsers en wandelaars. Ook organiseert Avitera succesvolle smokkelarrangementen, met een kop koffie, smokkelkoek, zelfgestookte smokkellikeur (met 24 karaats bladgoud) en een wandeling over het Wijnwandelpad. Dat laatste kunnen bezoekers op eigen houtje doen, want het pad is voorzien van informatieborden.

Prijswinnaars
Vorig jaar won de rosé van Avitera, een mengeling van de Regent- en Rondodruif, als eerste in Nederland de zilveren medaille tijdens de Nationale Wijnkeuring.
Voor Huub Baars een dubbele overwinning, want hij moet het doen zonder de expertise van de coöperatie. Een bewuste keuze van de wijnmaker. "Ik wil zelf bepalen wanneer ik mijn druiven pluk, want het oogstmoment is zeer bepalend voor de kwaliteit. Daarbij komt dat ik biologisch teel en wel zo eigenwijs van aard ben dat ik graag experimenteer." Op dit moment gebruiken Duitse wijnboeren een basiswijn van Avitera om er mousserende wijn van te maken.
Gaat Nederland binnenkort aan de Achterhoekse champagne? "Ach, laten ze maar eerst de Achterhoekse wijn proeven", zegt Huub. "Ons product wordt echt met liefde gemaakt. Want we maken hier geen wijn omdat er een tekort is in de wereld."

Bron: ANWB | nr. 8 - augustus 2010