Mysterieuze geelgouden wijnen uit de Jura
Er zijn wijnen die het mysterie blijven cultiveren, zoals de vins jaunes uit de Jura. De enige wettelijk toegestane druivensoort is de savagnin, die laat in het seizoen van de blauwzwarte mergelgrond wordt geoogst. Geperst en op fust overgedaan, gaat de natuur zonder inmenging van de mens zes jaar haar gang. Na deze weldadige rust ontstaat een wijn die even divers als aromatisch is, even ongrijpbaar als verwarrend. Een wijn die men niet of buitensporig bemint.

De vin jaune is ontstaan uit één druivensoort, de savagnin, neefje van de traminer uit de Rhone-vallei. Kloosterlingen van Château-Châlon zouden in de vijfde eeuw de savagnin uit Hongarije hebben meegenomen, in de Jura hebben geacclimatiseerd en hun kloostereconomie van de druivencultuur hebben laten afhangen. De savagnin groeit uitsluitend op zwart of blauw mergelgesteente en wordt pas vaak na Allerheiligen geoogst, vandaar zijn naam 'vin de gelée' (ijswijn). De druiven worden geperst en in fusten van 228 liter aan hun lot overgelaten; minimaal zes jaar en drie maanden zonder dat de fusten worden bijgevuld.

Hier begint het mysterie van de vin jaune: een langzame verdamping treedt in die een vlies van gistcellen aan de oppervlakte vormt waardoor de wijn wordt gevrijwaard van oxidatie. Dan ontstaan de typische aroma's van noten, tarwe en specerijen die men de 'gele smaak' noemt. De tussenkomst van de wijnboer is minimaal te noemen, hooguit kiest hij de fusten uit die al eerder een goede gele smaak aan de wijn hebben gegeven. De fusten worden door hem in een goed geventileerde ruimte geplaatst die open staat voor tocht en temperatuurverschillen. Vervolgens zal hij de ontwikkeling van het vlies op de wijn volgen zonder evenwel tussenbeide te komen. Wanneer de ontwikkeling op een fust savagnin niet bevredigend is, kan na verloop van een aantal jaren de fust worden verwijderd. In het beste geval zal de verkregen wijn van een goudgele kleur zijn, met een typische neus en gebotteld worden in een fles van 62 cl, de 'clavelin', die traditioneel met gele was wordt verzegeld. Deze incourante inhoudsmaat komt overeen met wat van één liter wijn na zes jaar overblijft.

De vin jaune heeft een ongelofelijke capaciteit wat betreft het ouder worden en komt op fles pas na vijf tot vijftien jaar, tot volledige rijkdom.

De appellations
De druivensoort savagnin is een specialiteit van de Jura en vertegenwoordigt slechts 15% op de totale wijnbouw in de Jura. Vijf appellaties brengen de vin jaune voort: alleenheerser op 50 hectare in Château-Châlon, Arbois en Arbois pupillin, l'Etoile en tenslotte de Côtes du Jura, De jaarlijkse productie is niet meer dan 7.000 hectoliter.

Bron: De ProefKrant - juni/juli 1996


Wijngebied Jura  >>