Wijnbouw in Sicilië
Daar waar 'granita's' als ontbijt worden geserveerd en broodjes met ijs zijn gevuld, denk je dat niets je nog kan verrassen. Maar dan zijn er de Siciliaanse wijnen: fris, fruitig en modern.
Gemaakt van traditionele druivensoorten die alleen op dit wonderschone eiland groeien.
Sicilië is adembenemend mooi. Glooiende heuvels, bergen, valleien, uitgestrekte (zand)stranden, intieme baaien, stille dorpen, een bruisende hoofdstad, rijke historie en de uit het niets oprijzende zwarte, altijd rokende Etna. Sicilië is ook een eiland vol verrassingen. Neem alleen al het klimaat. In de zomer is het er zinderend heet, met temperaturen van boven de 40 ºC. Verkeersborden met aanduidingen als 'gladheid door bevriezing' en 'sneeuwkettingen verplicht' lijken misplaatst, maar zijn verre van overbodig. 's Winters daalt de temperatuur in sommige delen flink; op diverse plaatsen kan er zelfs worden geskied. Rondom het plaatsje Menfi, in het zuidwesten van het eiland, wordt het zelden zo koud. Dit is een van de streken waar druiven groeien en wordt gemaakt.
Liefde voor het land
Sicilië heeft een interessante, eeuwenoude cultuur en vele tradities. De strategische ligging maakte het eiland aantrekkelijk om te veroveren. Grieken, Romeinen, Arabieren, Spanjaarden en andere volkeren bewoonden en allen lieten ze hun sporen na. In de eerste helft van de vorige eeuw was het eiland de graanschuur van Italië, leverancier van sinaasappelen, tomaten en artisjokken en had het een bloeiende zuivelindustrie en wijnbouw. Wat wijn betreft, draaide alles om marsala: een zoete wijn die rondom de gelijknamige stad aan de westkust werd (en nog steeds wordt) geproduceerd. Eind jaren vijftig stortten alle markten in. Ook met wijn werd nog maar weinig verdiend. Wegens gebrek aan werk werden velen gedwongen hun geliefde Menfi te verlaten en dreigde de streek in de vergetelheid te raken. Dat Menfi en de wijnbouw de crisis hebben overleefd, is te danken aan een groepje grondbezitters die een coöperatie oprichtten. Samen ontwikkelden ze een plan om de wijnbouw en daarmee de streek weer een toekomst te geven. De mannen van Menfi hadden weer werk, bleven in de buurt en staken hun energie, geld en vooral veel liefde in het verbeteren van de grond en de druiven. De wijn uit die tijd werd grotendeels gebruikt voor vermout en om tafelwijnen uit koelere landen zoals Frankrijk van kleur en kracht te voorzien.
Diego Planeta introduceerde nieuwe technieken en bracht zijn kennis over op de druivenbouwers rondom Menfi
Eind jaren zeventig kwam daar verandering in. Diego Planeta, directeur van coöperatie Menfi (inmiddels bekend als Catine Settesoli), stelde voor om Siciliaanse kwaliteitswijn te produceren. Dat leidde opnieuw tot een ingrijpende verandering voor de wijnboeren en de wijnmakers. Diego Planeta: 'Ik heb altijd voor mijn werk moeten reizen. Tijdens die trips Grecanico en Nero d'Avola: traditionele druiven, nieuwe stijlen maakte ik kennis met andere wijnen, andere druiven, andere manieren van verbouwen en andere bereidingstechnieken.
Ik begreep dat wij in Sicilië goud in handen hadden. Wijnbouw zit de mensen in het bloed, het zonnige klimaat met warme dagen en koelere nachten is ideaal, en de grond is arm en dus goed voor de druiven.
Langzaam maar zeker hebben we het roer omgegooid. Er zijn nieuwe druivensoorten geplant zoals chardonnay, cabernet sauvignon, merlot en andere druiven die internationaal bekend zijn. Er werd geïnvesteerd in apparatuur en kennis. De resultaten waren goed en de kansen lagen voor het grijpen, maar wat nog ontbrak was iets typisch Siciliaans. De deskundige wijnmakers die we inhuurden, kwamen van elders en probeerden hier te maken die ze thuis ook hadden. De wijnen werden wel beter maar toonden geen eigen gezicht. Op dat moment begreep ik dat wij de druiven moesten verbouwen die hier thuishoren. Bijna waren we onze eigen, lokale soorten vergeten. Er is weer herplant en inmiddels maken we wijnen van druiven die alleen op Sicilië voorkomen. Die herplanting gebeurt niet willekeurig. We zoeken precies uit welke grond, welke helling, welke hoogte op de heuvels voor welke druif geschikt is. En de ontwikkeling staat niet stil. De wijnboeren hebben er plezier in en ze hebben er baat bij gezonde druiven te oogsten. Dat komt alles, iedereen en vooral de wijn ten goede.
Wijnzones op Sicilië
Bijna overal op Sicilië groeien druiven. Het eiland is in 'wijnzones' verdeeld. Elke zone is genoemd naar de druiven die er van oorsprong het meeste voorkwamen.
1 - Zibibbo
2 - Cataratto & Grillo
3 - Perricone & Inzolia
4 - Nero d'Avola & Frappato
5 - Nerello
6 - Malvasia
Bron: AllerHande | 8-2003
|